Onderzoek naar anorexia en autisme: is er een link?

De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan naar een eventueel verband tussen autisme en anorexia. Onderzoekers vermoeden dat vrouwen met (wellicht niet herkend) autisme een groter risico lopen om anorexia te ontwikkelen. Een belangrijke noot hierbij is dat autisme zich bij vrouwen heel anders manifesteert dan bij mannen en vaak pas gediagnosticeerd wordt bij volwassenen. Vaak worden er bij vrouwen eerst andere diagnoses gesteld, met name anorexia nervosa, depressies en angststoornissen, de borderline persoonlijkheidsstoornis, obsessief-compulsieve stoornis en de ontwijkende persoonlijkheidsstoornis zijn veelvoorkomend.

Bij vrouwen met een normale intelligentie is autisme heel moeilijk te diagnosticeren doordat deze vrouwen hebben geleerd om hun gedrag aan te passen aan wat van ze gevraagd wordt. Bovendien zijn ze vaak verbaal erg sterk.

In een Engels onderzoek wat in mei 2015 werd gepubliceerd zijn 10 jonge vrouwen onderzocht die professionele behandeling voor een eetstoornis kregen. Daarvan hadden 7 vrouwen de diagnose anorexia nervosa, 2 vrouwen hadden de diagnose eetstoornis NAO (niet anders omschreven) en 1 vrouw had boulimia nervosa. Vier van de vrouwen waren klinisch opgenomen en zes volgden poliklinische behandeling. Gemiddeld waren de vrouwen 26 jaar oud en slechts één had een diagnose autisme. Alle 10 de vrouwen werden getest volgens de Autism Diagnosis Observation Schedule (ADOS), een instrument om autisme vast te stellen. Vijf van de vrouwen scoorden zo hoog dat een diagnose in het autistisch spectrum zeer waarschijnlijk was. Twee vrouwen hadden een verhoogde score die wees op een mogelijke diagnose autisme. Alle zeven vertelden ze dat ze al lang voordat hun eetstoornis ontstond klachten hadden die verklaard kunnen worden vanuit autisme.

Voorbeelden hiervan zijn moeite zich in te leven in een ander, rigiditeit, dwangmatige gedragspatronen en sociale angst. Deze klachten hadden ze dus al voordat de eetstoornis zich ontwikkelde.

De vrouwen die meededen aan dit onderzoek zijn gevraagd voor deelname omdat ze autistische kenmerken vertoonden. De uitkomsten wijzen op een verband tussen anorexia en autisme, maar de onderzochte groep is erg klein en is bovendien selectief gekozen op autistische kenmerken.

Een Amerikaans onderzoek wat in december 2014 werd gepubliceerd onderzocht 150 adolescenten die gediagnosticeerd waren met anorexia. Zowel de adolescenten als hun ouders vulden diverse meetinstrumenten voor obsessief-compulsieve en autistische kenmerken in. De ouders vulden de vragenlijsten over zichzelf in en scoorden binnen de marges, wat wil zeggen dat er geen indicatie van een stoornis bij de ouders was. Vier van de adolescenten scoorden dermate hoog dat een diagnose in het autistisch spectrum waarschijnlijk was en één adolescent scoorde hoog genoeg om door de onderzoekers als ‘zekere diagnose’ gezien te worden. Overigens moet er ook dan aanvullend onderzoek verricht worden door een psychiater voordat er een daadwerkelijke diagnose gesteld wordt.

Bovenop de eerder genoemde kenmerken die bij beide stoornissen voorkomen noemden de onderzoekers ook moeite met onverwachte gebeurtenissen en overzicht houden als klachten die zowel bij anorexia als bij autisme voorkomen.

Een derde onderzoek, uitgevoerd in Tsjechië en gepubliceerd in 2015, beschrijft dat meisjes met anorexia vaker dan gemiddeld het syndroom van Asperger (vorm van autisme) hebben, iets wat het stellen van een juiste diagnose en het bieden van passende behandeling moeilijker maakt.

Dit onderzoek gaat specifiek over anorexia op jonge leeftijd, dat wil zeggen tussen de 8 en 16 jaar. Onderzocht zijn een meisje van 5,5 en een meisje van 11 die zowel anorexia als Asperger hadden. Opnieuw is de onderzochte groep hier bijzonder klein, maar het onderzoek verwijst wel naar diverse andere onderzoeken en stelt vooral dat het belangrijk is om te onderzoeken of een behandeling die passend is voor zowel anorexia als autisme het behandelsucces kan verhogen.

Bronnen op volgorde van noemen in artikel:

Mandy W & Tchanturia K. (2015). Do women with eating disorders who have social and flexibility difficulties really have autism? A case series. Molecular Autism. 2015 (6). Geraadpleegd op 26-08-2015 van http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4459459/

Rhind, Bonfioli et al. (2014). An examination of autism spectrum traits in adolescents with anorexia nervosa and their parents. Molecular Autism. 2014 (5). Geraadpleegd op 26-08-2015 van http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4280745/

Dudova, Kocourkova & Koutek (2015). Early-onset anorexia nervosa in girls with Asperger syndrome. Neuropsychiatric disease and treatment. 2015 (11). Geraadpleegd op 26-08-2015 van http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4494624/

Verder lezen? https://www.anneliesspek.nl/eetproblemen-artikelen/