Een eetstoornis kan op veel verschillende manieren worden behandeld. Daarvoor bestaat geen gouden standaard. Het is maatwerk. Dat betekent dat wat voor jou werkt, niet voor een ander hoeft te werken. Wees daarom kritisch wanneer je op zoek gaat naar een geschikte behandeling en kijk goed wat bij jou past. Op deze pagina hopen we je wegwijs te maken in de zorg rondom eetstoornissen en de verschillende hulpvormen. Een volledig overzicht van zorgaanbieders vind je op Eetstoornissen Netwerk

Hieronder geven we aan welke soorten hulp er te onderscheiden zijn en waar te beginnen in je zoektocht naar hulp. Kijk hier voor een overzicht van vormen van hulp die wel en niet worden vergoed door de zorgverzekeraar.

Het vragen om hulp en het aangaan van behandeling bij een eetstoornis kan erg lastig zijn. Als eerste stap helpt het soms om contact te zoeken met ervaringsdeskundigen en/of lotgenoten. We noemen dit laagdrempelige hulp omdat deze hulpvormen vaak net wat makkelijker te benaderen zijn. De ondersteuning die deze hulpvormen bieden kan ook helpend zijn tijdens het wachten op specialistische hulp in de geestelijke gezondheidszorg (ggz), ter ondersteuning tijdens behandeling en als nazorg. Belangrijk is dat deze vormen van hulp dienen te worden gezien als ondersteunend, het vormt namelijk geen (volledige) behandeling voor eetstoornissen.

Ervaringsdeskundige hulp

Ervaringsdeskundigen zijn mensen die hersteld zijn van een eetstoornis en hun eigen ervaringen inzetten in het herstel van andere eetstoornispatiënten. Ervaringsdeskundigen kunnen werkzaam zijn in de ggz, maar werken vaker in een eigen praktijk of bij een inloophuis. Zij begrijpen hoe jij je voelt, kunnen je begeleiden, steunen en motiveren, leren je beter om te gaan met je eetstoornis en helpen je in je herstel.

Inloophuizen

Verspreid over Nederland bestaan er een aantal inloophuizen die zich specifiek richten op mensen met een eetstoornis. Een inloophuis is een ontmoetingsplek die wordt gerund door voornamelijk ervaringsdeskundigen. Zij bieden een luisterend oor en ondersteunen zowel patiënten als naasten vanuit hun eigen ervaring. Daarnaast is dit een plek om in contact te komen met lotgenoten. Benieuwd of er een inloophuis bij jou in de buurt is? Kijk dan hier.

Online hulp

Andere vormen van laagdrempelige hulp zijn online te vinden. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op de volgende websites:

Huisarts

De eerste stap naar specialistische hulp bij jouw eetstoornis is de huisarts. Ook bij kleine signalen of een vermoeden is het altijd goed om een afspraak te maken. De huisarts kan samen met jou kijken wat er aan de hand is en wat je nodig hebt. Je mag altijd iemand meenemen naar de afspraak om jou te ondersteunen. In het eerste gesprek met de huisarts zal deze een aantal vragen aan je stellen over hoe je je voelt, welke gedachten je hebt en hoe jouw eetpatroon is. Daarnaast zal de huisarts vaak een lichamelijk onderzoek doen, waarbij wordt gekeken naar jouw bloedwaarden en je hartslag. Daarbij kan het relevant zijn om ook te wegen. Vind je dit lastig? Weet dat je de huisarts altijd kunt vragen om het getal niet te hoeven zien.

Soms hebben huisartsen weinig kennis van eetstoornissen. Is dit het geval? Verwijs je huisarts dan naar de website van Stichting Kiem. Hier is uitgebreide informatie voor huisartsen beschikbaar. Ook kun je eventueel informatie meenemen over eetstoornissen en alvast kijken naar mogelijke behandelingen waar jij vertrouwen in hebt.

Indien nodig en gewenst zal de huisarts je doorverwijzen naar een hulpverlener, zoals een psycholoog, therapeut of centrum voor eetstoornissen. Tijdens het wachten op psychische hulp kan de huisarts ondersteuning bieden en lichamelijke controles blijven uitvoeren.

Praktijkondersteuner Huisarts (POH-GGZ)

De huisarts werkt samen met een Praktijkondersteuner Huisarts. Deze kan helpen bij lichte problematiek en tijdens het wachten op specialistische hulp. De POH-GGZ kan zowel jou als jouw naasten handvatten bieden in hoe om te gaan met de eetstoornis en kan helpen om (de eerste) stappen te zetten in jouw herstel. De focus zal liggen op ondersteuning, begeleiding en kortdurende behandeling. Ook de POH-GGZ kan je doorverwijzen naar aanvullende (psychische) zorgverleners.

Diëtist

Naast dat een eetstoornis vraagt om psychische zorg, kan het ook goed zijn om van een diëtist advies te krijgen over jouw eetpatroon. Een diëtist bekijkt samen met jou wat jouw eetpatroon is en zal advies geven over gezonde aanpassingen hierin. Daarnaast kan het ook zijn dat de diëtist jouw gewicht in de gaten houdt. Uit onderzoek en ervaringen blijkt dat het helpend is wanneer een diëtist ervaring heeft met de behandeling van eetstoornissen. Gespecialiseerde diëtisten zijn aangesloten bij het VIE (Voedingsinterventie Eetstoornissen) en vind je hier.

Basispsycholoog

Een basispsycholoog kan helpen bij lichte tot matige psychische problemen. Een behandeling in de basis ggz bestaat vaak uit gesprekken met een psycholoog of psychotherapeut. Bij voorkeur heeft deze behandelaar ervaring met eetstoornissen, maar dat hoeft niet! Belangrijk is om te beseffen dat een eetstoornis niet over eten gaat. Vandaar dat een basispsycholoog al enige vorm van behandeling op kan starten door te richten op de onderliggende problematiek. Voorbeelden hiervan zijn emotieregulatie en/of versterking van het zelfbeeld. Voor sommige eetstoornispatiënten kan behandeling door een basispsycholoog zelfs voldoende zijn.

Wanneer de huisarts of POH-GGZ oordeelt dat er sprake is van zwaardere psychische problemen, zul je worden verwezen naar de specialistische ggz. Wanneer je onder de 18 jaar bent valt dit onder de jeugdzorg en kom je terecht in de jeugd ggz. Volwassenen worden verwezen naar de reguliere ggz. Het verschil hiertussen is dat de jeugdhulp gefinancierd wordt door gemeenten, terwijl de volwassenen ggz landelijk wordt gefinancierd. Binnen een specialistische ggz instelling zijn vaak meerdere professionals werkzaam, die elk vanuit een ander perspectief of andere discipline jou verder helpen in je herstel. Wil je meer weten over de ggz en wie hier werkzaam zijn? Kijk dan op: GGZ – First EET kit.

Wachttijden

Wanneer je bent verwezen meld je je aan bij een zorgaanbieder of -instelling. Helaas kun je vaak niet gelijk terecht en kom je terecht op een wachtlijst. Gemiddeld genomen duurt de wachttijd achttien weken. Deze wachttijd bestaat vaak uit een aanmeldwachttijd en een behandelwachttijd, zoals de onderstaande afbeelding illustreert.

Afbeelding onderzoek wachttijdoverbrugging (visualisatie 1)

De huidige wachttijden overschrijden de vastgestelde treeknormen – de door de overheid vastgestelde maximale wachttijd – vaak ruim. Deze periode is vaak een moeilijke en frustrerende tijd voor jou en je naasten. Tips en vormen van ondersteuning voor deze periode vind je hier.

Het intakegesprek

Voordat je start met je behandeling vindt er een intakegesprek plaats. Dit is een gesprek waarin de behandelaar samen met jou gaat onderzoeken wat er aan de hand is. Soms zijn er meerdere intakegesprekken nodig met verschillende hulpverleners, zoals een (kinder)arts, psychiater of diëtist. Tijdens deze intakeperiode wordt in kaart gebracht wat jouw klachten zijn, welke hulp goed bij je zou passen en welke behandelaar jou deze hulp kan bieden. Een intake kan spannend zijn, daarom is het belangrijk om dit te delen met iemand in je omgeving. Wanneer je jonger dan 18 jaar bent, worden jouw ouders/verzorgers vaak ook betrokken bij de intake en de behandeling. Misschien heb je het gevoel dat je geen hulp nodig hebt of verdient. Dat jouw probleem niet zo erg is en dat je het alleen wel kunt. Weet dat een behandelaar jou serieus zal nemen en samen met jou wil gaan zoeken naar een manier waarop jij je weer fijner gaat voelen. Na de intake krijg je een behandeladvies. De behandelaar vertelt je welke behandeling zij bij jou vindt passen en wanneer je met de behandeling zou kunnen starten.

De behandeling

Een behandeling in de specialistische ggz kan verschillende vormen aannemen. Zo kan er afhankelijk van jouw situatie worden gekozen voor ambulante of klinische zorg. Ambulante zorg houdt in dat er geen opname plaatsvindt, maar dat jij regelmatig voor afspraken of dagdelen naar de kliniek komt of dat de zorgverlener naar jou toekomt. Klinische behandeling betekent dat je wordt opgenomen, hierbij verblijf je dus voor een bepaalde periode in de kliniek.

Daarnaast kan in samenspraak met jou worden gekozen voor een individuele of een groepsbehandeling. Wat hierin geschikt is verschilt van persoon tot persoon. Ga hierover in gesprek en weeg de voor- en nadelen zorgvuldig tegen elkaar af. Wat past bij jou? Wat gaat jou het meeste helpen?

Een behandeling is gericht op jouw herstel en heeft ten doel dat jij weer gezond wordt, dat je weer lekker in je vel gaat zitten. In de behandeling wordt vaak besproken hoe je weer gezond kunt gaan eten, maar er is ook aandacht voor waarom je problemen hebt gekregen met eten, de problemen die als het ware onder de eetstoornis liggen. Je eetstoornis is een uiting van onderliggende psychische problemen. Om je eetstoornis op een duurzame manier op te lossen is het van belang ook die onderliggende problemen aan te pakken. Dit kan worden gedaan aan de hand van verschillende methoden.

Belangrijk om te beseffen is dat het herstel van een eetstoornis tijd nodig heeft. Er wordt weleens gezegd: ‘het komt te paard en gaat te voet’. Weet dat herstel geen lineaire lijn is, het gaat met vallen en opstaan. Neem de tijd die je nodig hebt, wees geduldig en lief voor jezelf.

Het kan zijn dat een eetstoornis leidt tot een situatie waarin er acuut hulp nodig is. Dit kan voortkomen uit lichamelijke ontregeling, bijvoorbeeld een te laag gewicht bij anorexia of voedingstekorten bij boulimia, maar kan ook worden veroorzaakt door ernstige psychische problematiek, zoals paniekaanvallen of suïcidaliteit.

Is er sprake van een medische noodsituatie? Bel dan nu 112.

Denk je aan zelfmoord? Bel dan 113 of kijk op www.113.nl

Lichamelijke crisis

Een eetstoornis heeft vaak een grote impact op het lichaam. Niet alleen bij anorexia, maar ook bij andere eetstoornissen kunnen er ontregelingen optreden. De huisarts kan de fysieke situatie in de gaten houden, indien noodzakelijk zal deze doorverwijzen naar het ziekenhuis. Hier kun je worden gezien en/of worden behandeld door een (kinder)arts op een polikliniek. Wanneer het lichaam in gevaar is kan het nodig zijn om voor korte duur in het ziekenhuis te verblijven. Hier zullen de lichaamsfuncties in de gaten gehouden worden en zal er gewerkt worden aan het laten aansterken van het lichaam met behulp van voeding en rust. Helaas wordt hierbij vaak geen of weinig psychische hulp aangeboden.

Raadpleeg voor meer informatie omtrent de rol die het ziekenhuis kan hebben bij eetstoornissen: First EET Kit

Psychische crisis

Een eetstoornis, in welke vorm dan ook, is een ernstige psychiatrische aandoening, welke tot een hevige mentale strijd kan leiden. Vaak gaat dit dan ook gepaard met angst en paniekgevoelens en daarnaast kan er sprake zijn van zelfbeschadiging, ook wel automutilatie, en kunnen zelfmoordgedachten aanwezig zijn. Is dit voor jou het geval? Praat hier dan over met je omgeving of hulpverlening, al weten we hoe moeilijk dit is. Doe je dit liever anoniem? Of heb je behoefte aan een luisterend oor? De vrijwilligers van de WEET hulplijn helpen je graag. Is de hulplijn gesloten? De Luisterlijn (088 0767 000) is dag en nacht bereikbaar.

Heb jij acuut psychische hulp nodig? Dan kan het zijn dat je terecht komt bij de crisisdienst. De huisarts kan hiernaar doorverwijzen. De crisisdienst is altijd onderdeel van een ggz-instelling. Afhankelijk van jouw situatie wordt er dan gezocht naar een geschikte oplossing. Belangrijk is te weten dat dit geen versnelde behandeling is, maar puur gericht is op het zo snel en goed mogelijk stabiliseren van de situatie. Wil je meer weten over directe hulp bij een psychische crisis? Kijk dan hier.

Zie je het niet meer zitten en denk je aan zelfmoord? Bel dan 113 of kijk op www.113.nl

Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE)

Heb jij al veel hulp gehad, maar blijft jouw eetstoornis voortbestaan? Of loop je vast tijdens een behandeling? Dan kun je contact opnemen met het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Tijdens een consultatie kijkt een klein team van professionals mee hoe de behandeling weer kan gaan werken. Hierin worden alle partijen betrokken, zowel de zorgverlener, de familie als ook de persoon met de eetstoornis zelf. Kijk voor meer informatie op de website.

Back To Top