Wanneer je de stap naar de hulpverlening hebt gezet zal je ontdekken dat er veel verschillende behandelingen voor eetproblemen bestaan. De meest gangbare vorm is de Cognitieve Gedragstherapie (CGT), maar er zijn ook andere behandelvormen mogelijk. Vaak wordt er door behandelinstellingen een combinatie van behandelmethoden aangeboden. Hierbij is een onderscheid tussen behandelingen die vergoed worden door de basiszorgverzekering of gemeente (onder de 18 jaar) en behandelingen die daarbuiten vallen en waarbij je zelf zorg draagt voor de kosten. Behandelingen die buiten de standaard vergoedingen vallen, kunnen wel deels of geheel worden vergoed door de aanvullende verzekering. Wil je precies weten wat jij wel en niet vergoed krijgt? Kijk dan op de website van jouw zorgverzekeraar of gemeente.

Hieronder vind je een lijst van de meest toegepaste behandelmethoden en een korte omschrijving. Heb je aanvullingen? Dan horen wij het graag!

Voor een uitgebreid aanbod van behandelingen verwijzen we je graag naar Eetstoornissen Netwerk en EetstoornisVrij.

Vergoede behandelingen

ACT is een vorm van gedragstherapie die zich niet primair richt op het verminderen van je klachten, maar op het functioneel leren omgaan met allerlei soorten gevoelens, gedachten en ervaringen. Bijkomend effect is dat klachten vaak wel verminderen. In plaats van focus op de inhoud wordt er gekeken naar psychologische processen van met name controle en vermijding. In ACT leer je je te richten op zaken die je op directe wijze kan beïnvloeden, zoals je eigen gedrag, in plaats van controle proberen te krijgen over ervaringen die niet direct te beïnvloeden zijn, zoals emoties en gedachten. Het accepteren van je emoties en gedachten vormen onderdeel van de therapie. Er wordt aandacht besteed aan in het hier en nu zijn, wat je nu eigenlijk echt wil in het leven en hoe je daar komt. ACT is een ervaringsgerichte vorm van therapie waarbij je veel oefeningen doet en huiswerk meekrijgt.

Zoals de naam aangeeft is deze behandeling speciaal voor jongeren tussen 18 en 23 jaar. Deze therapie volg je individueel zodat je samen met jouw behandelaar kan onderzoeken hoe jouw ontwikkeling tot volwassene is geweest. Dit kan een lastige tijd geweest zijn, omdat er veel veranderde in je leven en lichaam. Om met deze lastige gevoelens om te gaan ben je misschien minder gaan eten zodat je ook minder emoties voelde. In deze behandeling ga je ontdekken welke emoties je voelt en hoe je deze op een gezonde manier kan uiten, de positieve en negatieve. Op deze manier heb je de eetstoornis steeds minder nodig.

Bij cognitieve gedragstherapie ga je samen met jouw behandelaar onderzoeken welke gedachten je hebt rondom eten en hoe je op die gedachten reageert, je gedrag. Het doel is om weer een gezond eetpatroon en gewicht te krijgen en te behouden. Het kan zijn dat je gedachten hebt die niet kloppen met de werkelijkheid of dat jouw reactie op een bepaalde gedachte niet helpend is. Misschien denk je dat bepaalde voedingsmiddelen slecht voor je zijn en vermijd je daarom steeds meer eten. Samen met de behandelaar ga je onderzoeken of deze gedachte juist is. Zo niet, dan ga je oefenen om deze gedachte aan te passen zodat het eten weer makkelijker gaat. Je leert jouw gedachten beter begrijpen zodat je ook op een andere, gezondere manier hierop kan reageren.

Dit is een groepsbehandeling die ook voor andere psychische problemen wordt ingezet, maar in een aangepaste vorm wordt toegepast bij mensen met eetbuien (en compensatie bij Boulimia). Het kan zijn dat jij de eetbuien en het compenseren gebruikt om moeilijke emoties te vermijden. In deze behandeling leer je, onder begeleiding van een therapeut, nieuwe vaardigheden aan om met emoties en moeilijke situaties om te gaan. De eetbuien en het compenseren zullen hierdoor steeds minder nodig zijn.

Deze vorm van therapie lijkt op de cognitieve gedragstherapie zoals hierboven beschreven en wordt vooral gegeven aan mensen vanaf 18 jaar. De behandeling is gericht op het aanpakken van de grote waarde die wordt gehecht aan gewicht, eten en lichaamsvormen. Wanneer je alleen maar met eten en gewicht bezig bent vergeet je vaak andere dingen in je leven. In deze behandeling werk je, naast het verkrijgen van een gezond eetpatroon en gewicht, aan het verleggen van de aandacht naar andere belangrijke onderdelen van jouw leven, zoals vrienden, toekomst en hobby’s. De behandeling is opgedeeld in 4 fasen en bestaat uit een vast aantal therapiemomenten. De duur van de behandeling is om deze reden korter dan de gebruikelijke CGT. In de laatste fase is de focus gericht op het aanleren van vaardigheden om een terugval te voorkomen.

Deze behandeling is voor jongeren onder de 19 jaar. In de behandeling worden de mensen in jouw omgeving ook betrokken. Je gaat samen met bijvoorbeeld je ouders, broers en/of zussen naar therapie. Zo kunnen zij jou thuis helpen en steunen bij het herstel van de eetstoornis.

Meergezinsdagbehandeling (MGDB)

Dit is een meer intensieve vorm van FBT waarbij jouw hele gezin een aantal dagen behandeling volgt. Verschillende vormen van therapie zullen ervoor zorgen dat jullie samen de strijd met de eetstoornis aan kunnen gaan.

Bij interpersoonlijke psychotherapie wordt gekeken naar de invloed van relaties op het gemoed en het bestaan van de eetstoornis. De therapie wordt vooral toegepast bij mensen met Boulimia en Binge Eating Disorder. In 8 tot 20 gesprekken werk je samen met je behandelaar aan 1 of 2 thema’s die momenteel een probleem veroorzaken in jouw leven. De aandacht is niet zozeer gericht op de symptomen van de eetstoornis, zoals eetbuien en compenseren, maar op jouw relatie met andere belangrijke personen in jouw omgeving en hoe jij je hierbij voelt.

Deze behandeling is speciaal ontwikkeld voor volwassenen met Anorexia en gaat ervan uit dat onderliggende persoonlijkheidskenmerken meespelen in het ontstaan en in stand houden van de ziekte. Misschien ben je onzeker, gevoelig, angstig en perfectionistisch en hebben deze eigenschappen er mede voor gezorgd dat jij een eetstoornis ontwikkeld hebt. Deze eigenschappen zijn mooi, maar kunnen je ook in de weg zitten. In deze behandeling onderzoek je samen met jouw behandelaar welke eigenschappen invloed hebben op jouw eetstoornis en hoe je deze kan inzetten op een helpende, gezonde manier.

Psycho-educatie is vaak onderdeel van een bredere behandeling. Je leert in deze therapie wat een eetstoornis is en welke invloed de eetstoornis heeft op jouw dagelijks leven. Ook wordt er besproken hoe je om kan gaan met de eetstoornis en hoe de behandeling zal verlopen. Soms worden ook jouw familie en andere naasten betrokken bij de psycho-educatie.

Deze vorm van therapie is lichaamsgericht. Dat wil zeggen dat je vooral bezig bent met het contact leggen met en ervaren van je lichaam. Met behulp van oefeningen, sport of spel zal je lichaamssignalen, gevoelens en jouw gedrag beter gaan begrijpen.

Soms valt deze vorm van therapie onder een behandeling, zoals hierboven beschreven. Wanneer je echter zelf op zoek gaat naar een psychomotorisch therapeut dan valt dit meestal onder niet vergoede zorg. Neem contact op met jouw zorgverzekeraar of gemeente voor meer informatie over deze vergoedingen.

Schemagerichte therapie richt zich op het opsporen, beïnvloeden en veranderen van je schema’s en valkuilen. De gedachte achter deze behandeling is dat (vroege) ervaringen hebben geleid tot bepaald schema’s die bepalen hoe jij naar jezelf en naar de wereld om je heen kijkt. Hierdoor ontstaan er bepaalde overtuigingen en denkpatronen. Schematherapie leert je om jouw patronen te herkennen en zodanig te veranderen dat je anders gaat denken en anders met situaties om leert gaan.

Deze vorm van therapie is praktisch en ondersteunend en kan ingezet worden als je al langer met een eetstoornis worstelt. Een therapeut helpt jou het verband te zien tussen je klachten en je eetgewoonten. Hierbij wordt aangesloten op jouw tempo en wordt ook jouw ervaring en inzicht meegenomen in het herstelproces. Jullie onderzoeken welke stappen jij kan nemen en de therapeut zal jou hierbij begeleiden.

Vaak speelt de sociale omgeving, ‘het systeem’, een rol bij het ontstaan en/of in stand houden van een eetstoornis. Bij deze vorm van therapie bekijk je samen met je therapeut hoe jouw systeem in elkaar zit. Verschillende belangrijke personen uit jouw systeem worden betrokken bij de behandeling. Zo kunnen patronen in het systeem opgespoord worden die jouw eetstoornis beïnvloeden. Met deze kennis kunnen jullie samen werken aan nieuwe, helpende patronen. De eetstoornis zal hierdoor minder nodig zijn.

Als aanvulling op de behandeling kan vaktherapie, zoals creatieve therapie, danstherapie, muziektherapie en psychomotorische therapie worden gegeven. Bij deze vormen van therapie kunnen helpen om je lichaam op een andere manier te benaderen. Er zal minder worden gepraat dan in andere therapievormen en je zult meer bezig zijn met het ervaren van jezelf, jouw lichaam, zintuigen en gevoel. Dit kan jou helpen om meer in verbinding te komen met jezelf en nieuwe inzichten te krijgen die jou kunnen helpen te herstellen van de eetstoornis.

Naast behandeling die zich richt op het psychische herstel van een eetstoornis is er meestal ook contact met een diëtist om advies te krijgen over voeding. Je bekijkt samen met jouw diëtiste wat jouw eetpatroon is en zij zal jouw advies geven over gezonde aanpassingen hierin. Daarnaast kan het ook zijn dat de diëtiste jouw gewicht in de gaten houdt.

Tevens kan het zijn dat er naast de bovenstaande therapievormen door een psychiater medicatie wordt voorgeschreven bij een eetstoornis. Vaak gebeurt dit als er naast de eetstoornis ook depressieve klachten bestaan of er sprake is van een angststoornis. Deze medicatie wordt altijd gegeven in combinatie met één of meerdere therapievormen. Als je last hebt van eetbuien kan je samen met je behandelaar proberen of de drang naar deze eetbuien kan worden verminderd middels medicatie.

Tenslotte speelt er bij ARFID soms een lichamelijke factor mee die het eten lastig maakt, bijvoorbeeld het niet goed kunnen kauwen. Een therapie als CGT wordt dan vaak gecombineerd met logopedie.

Niet-vergoede behandelingen

Van behandelingen die niet door de zorgverzekeraar en/of gemeente worden vergoed is de effectiviteit onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd. Toch blijkt uit persoonlijke ervaringen van mensen met een eetstoornis dat deze behandelvormen wel degelijk een bijdrage kunnen leveren aan het herstel. Hieronder worden een aantal voorbeelden opgesomd. Kijk bij deze behandelvormen goed wat wel en niet bij jou past. Herstellen van een eetstoornis is maatwerk. Goed om te weten is dat de behandelingen soms wel uit het aanvullende pakket of persoonsgebonden budget worden vergoed. Neem hiervoor contact op met jou verzekeraar of maatschappelijke dienst.

Deze vorm van behandeling komt uit de traditionele Chinese geneeskunde. De kern van de behandeling is het in balans brengen van het lichaam. Je bespreekt kort met de acupuncturist wat jouw klachten zijn en hij/zij bekijkt jouw tong en voelt aan je pols. De acupuncturist zal voorzichtig kleine naaldjes plaatsen op bepaalde punten van jouw lichaam, dit is meestal pijnloos. Deze punten zijn verbonden met energiebanen en zullen door de stimulering van het naaldje ervoor zorgen dat de energie weer in balans komt. Als gevolg hiervan kun je meer rust in je lichaam en hoofd ervaren, daarnaast kan acupunctuur gevoelens van angst en somberheid verminderen. Soms wordt acupunctuur vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering, controleer hiervoor jouw polis.

Tijdens een behandeling bij de haptonoom staat het thema voelen centraal. Met behulp van oefeningen en aanrakingen van de haptonoom kan je weer beter in contact komen met je gevoel. Dit proces gaat met kleine stapjes. Je zult eerst met de haptonoom bespreken waar je tegenaan loopt en daarna gaan jullie aan de slag. De haptonoom zal eerst een veilige omgeving creëren en jou niet zomaar aanraken wanneer je dat niet wil. Door weer in contact te komen met jouw lichaam en gevoel kan je ook luisteren naar de signalen van je lichaam. Dit is helpend bij het herstel van een eetstoornis. Soms wordt haptotherapie vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering, controleer hiervoor jouw polis.

Een hulphond gaat een stapje verder dan de emotionele steun die elk huisdier kan geven. Hulphonden worden speciaal getraind om mensen met een beperking te helpen. Wanneer je bijvoorbeeld anorexia hebt kan de hulphond signalen van jouw opmerken die je zelf (nog) niet hebt herkend. Wanneer je een te lage bloedsuikerspiegel hebt kan een hond dat aan jou aangeven, maar ook als je gespannen bent of moe maakt de hulphond jou daar bewust van. Op deze manier leer je de signalen van je lichaam op te merken en hier op een gezonde manier op te reageren. Deze vorm van hulp is een recente ontwikkeling en wordt (nog) niet gedekt door de zorgverzekeraar.

Wanneer je veel piekert en in gedachten bent kan je samen met een kunstzinnig therapeut de aandacht gaan verleggen naar je gevoel. Deze vorm van therapie is onderdeel van de antroposofische geneeskunde en is erop gericht om het evenwicht (lichamelijk en psychisch) weer te herstellen. Samen ga je aan de slag met andere manier om jezelf te uiten, dat kan zijn schilderen, boetseren, maar ook muziek, gedichten, spel of beweging. Hierbij gaat het niet om het resultaat, maar om de ervaring en het proces. Zo ontwikkel je nieuwe inzichten en ontstaat er een balans tussen het denken, voelen en handelen.

Tijdens een cursus mindfulness leer je de aandacht in het hier en nu te houden. Het kan zijn dat je vaak aan het nadenken of piekeren bent over het verleden en de toekomst. Dit kan zorgen, onzekerheden en onrust veroorzaken. Met mindfulness oefen je om elke keer weer terug te komen naar dit moment, wat je voelt, hoe je ademt, wat je ziet of ruikt. Hierdoor raak je minder verstrikt in piekergedachten en kan je beter voelen wat je op dit moment nodig hebt. Steeds vaker wordt mindfulness vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering, controleer hiervoor jouw polis.

Soms is het in contact met mensen lastig om goed te voelen en inzicht te krijgen op hoe jij reageert. Paarden zijn gevoelige dieren en zullen duidelijk reageren op dat wat zich bij jou afspeelt binnenin. Als jij bijvoorbeeld ‘nee’ zegt, maar dat niet zo voelt dan zal een paard meestal niet luisteren. Samen met een paardentherapeut kun je oefenen met grenzen aangeven, zelfvertrouwen, leren voelen en uiten van gevoel. Op deze manier kom je sterker in je schoenen te staan en dat helpt jou ook om de eetstoornis los te laten.

In deze relatief nieuwe vorm van behandelen wordt gekeken naar trauma’s uit het verleden en hoe deze nog invloed hebben op het huidige leven. Het kan zijn dat je in je jeugd pijnlijke ervaringen hebt gehad waar je op dat moment niet goed mee om kon gaan. Deze ervaringen beïnvloeden jou, volgens de visie van PRI, vandaag nog steeds. Om de pijn van destijds niet opnieuw te voelen ontwikkel je een overlevingsstrategie, zoals te weinig of teveel eten. Met jouw PRI therapeut ga je ontdekken welke ervaringen uit het verleden nog pijn bij jouw oproepen en hoe je de invloed van deze ervaringen in het hier en nu kunt verminderen.

Bij yoga worden aspecten uit de mindfulness, zoals hierboven beschreven, gecombineerd met lichaamshoudingen. De kern van yoga is de verbinding tussen je hoofd, lichaam en gevoel. Tijdens de houdingen zal je oefenen met het focussen op de ademhaling en wat je voelt in jouw lichaam. De docent begeleid je bij dit proces, zodat je steeds beter in contact komt met jezelf. Vooral de rustige vormen van yoga (yin en restorative yoga) zorgen voor ontspanning en kalmeren het lichaam en de geest.

Back To Top